Το πρώτο σκαλί και ο ανήφορος

Αναδημοσίευση από white.gosheep.gr

Όταν μου έρχεται ένα δύσκολο ερώτημα, πάντα λέω δεν ξέρω αλλά το δουλεύω μέσα μου με υπομονή. Αν με ρωτήσει κάποιος για τη ζωή του, το ερώτημα γίνεται για μένα κεραυνός και με χτυπάει. Δεν ξέρω πώς γίνεται και μου προκαλεί τέτοια δόνηση και αμέσως θέλω να κοιταχτούμε στα μάτια.

«Δεν ξέρω αν προλαβαίνεις φίλε μου. Ξέρω μόνο να σου πω ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στη δεύτερη ευκαιρία, μπορεί και σε τρίτη. Όλοι μπορούν να διαγράψουν και να προχωρήσουν, όπως έλεγε ο Στρίντμπεργκ στο τέλος του έργου του Ο χορός του θανάτου. Αν το θέλεις πολύ βέβαια και επιμείνεις, μπορείς να κάνεις μέχρι και ένα ατομικό θαύμα. Μικρό ή μεγάλο, δεν έχει τόση σημασία. Είμαι σίγουρος όμως ότι γίνεται, το έχω δει με τα μάτια μου μέσα στα μάτια άλλων».

Αυτά του είπα και ξεροκατάπιε. Ήθελε να με διαβεβαιώσει ότι είναι δυνατός, ότι έχει θέληση, ότι όλα μπορεί να τα κάνει, αν γινόταν να μάθει τα πάντα από τον κόσμο της γνώσης σε τρεις ώρες ή τρεις μέρες θα το έκανε. Το βλέμμα του μου έλεγε θέλω να γίνω σοφός, με κριτικό πνεύμα και άποψη για όλα, να μπορώ να κάνω εγώ αυτά που δεν μπορούν οι πολιτικοί, γιατί όχι, να γίνω κι εγώ πολιτικός. Τέτοια ήθελε να μου πει και από το ατομικό θαύμα μου το γύρισε στο κοινωνικό. «Πρέπει να γίνει επανάσταση» μου λέει. «Πες μου δάσκαλε εσύ και εγώ ακολουθώ. Πες μου μόνο τι πρέπει να κάνω».

Διάολε τι να του πω. Κατάλαβα ότι η συζήτηση μπαίνει σε λάθος βάση και έψαξα τρόπο να τον μαζέψω, γιατί ήταν ξαναμμένος. «Εδώ θα στα χαλάσω βρε Γιώργο», του λέω. «Θέλω να προσγειωθείς και να είσαι αποφασισμένος ότι, τώρα που λες ότι είσαι έτοιμος να ανοιχτείς λίγο έξω από την παραλία με τα βοτσαλάκια, αυτή η διαδρομή στη θάλασσα, στον ωκεανό της γνώσης, δεν έχει τερματισμό και κάποιοι έχουν πάει και έχουν έρθει τρεις και τέσσερεις φορές στη ζωή τους, χωρίς «αποτέλεσμα», όπως το εννοείς εσύ. Να είσαι ταπεινός απέναντι στη γνώση. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκθέσει και τον πιο σοφό που θα της φερθεί με αλαζονεία».

Όταν κόβεις σε κάποιον τα φτερά είναι σαν να σκοτώνεις άμαχο στον πόλεμο.

Και ο Γιώργος είναι άμαχος πληθυσμός που αφυπνίζεται τώρα, λίγο πριν ή λίγο μετά την κατάρρευση του μοντέλου ανθρώπου που επικράτησε τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παντού. Ο Γιώργος είναι ένας ενήλικος μαθητής στο νυχτερινό σχολείο που δουλεύω στον Πειραιά, ο οποίος ενθουσιασμένος μετά από ένα καταιγιστικό μάθημα νεότερης ιστορίας που δεν ήθελε κανείς μας να τελειώσει, με ρώτησε αν προλαβαίνει στα 37 του χρόνια να μάθει ιστορία, να αποκτήσει κριτική σκέψη, να παλέψει, να οργανωθεί, να διαβάσει λογοτεχνία, να γνωρίσει διανοούμενους, καλλιτέχνες, συγγραφείς, να κάνει όσα δεν πρόφτασε (και τώρα κατάλαβε ότι θέλει) στα περασμένα χρόνια των grandesillusiones.

Θα θελα να του πω κι άλλα, αλλά δεν του τα είπα. Ίσως, κάποτε μας δοθεί άλλη ευκαιρία σκέφτηκα. Ήθελα να του πω για την επιστροφή της πολιτικής στην καθημερινότητά μας. Ήθελα να του πω πως αυτή την επιστροφή πρέπει να τη διεκδικήσουμε εντονότερα ως απαραίτητη προϋπόθεση για την καλυτέρευση της ζωής μας. Ήθελα να του πω ότι δεν ξέρω πότε και πώς θα έρθουν οι αλλαγές που ονειρευόμαστε, ούτε ποιος θα τις επιφέρει, ποιος θα γίνει το υποκείμενο του κοινωνικού μετασχηματισμού, αλλά κάποια μέρα θα έρθουν και αξίζει να παλεύεις γι’ αυτές.

Είναι όμως και κάποια πράγματα που δεν θα μπορούσα ποτέ να του τα πω, γιατί δεν θα τα καταλάβαινε και δεν φταίει καθόλου γι’ αυτό. Πώς να του εξηγήσω πόσο χαίρομαι για την επιστροφή της πολιτικής, έστω και με άλλους όρους από ό, τι στο παρελθόν, στο κέντρο των συζητήσεων, στη ζωή των ανθρώπων. Και κυρίως, πώς να του εξηγήσω ότι η επιστροφή της πολιτικής είναι η εκδίκηση της δικής μου μοναχικής μετα-εφηβείας, στις αρχές της δεκαετίας του millennium, τότε που η ατζέντα των συζητήσεων στις παρέες περιλάμβανε σχέσεις, μπάλα, διακοπές και που θα πάμε την Πέμπτη το βράδυ και εγώ παράλληλα διάβαζα αυτά που διάβαζα, άκουγα αυτά που διάβαζα, έβλεπα αυτά που έβλεπα.

Άλλαξε ο κόσμος δηλαδή; θα με ρωτήσεις.

Δεν ξέρω ή δεν το εννοώ έτσι.

Ξέρω όμως πως κάθε μέρα, εδώ και δυο χρόνια περίπου, σκόρπιες και σκιαγμένες ψυχές περνάν το ποτάμι που μας χωρίζει και έρχονται μαζί μας.

Να συντροφεύσουν την μοναχική ουτοπία μας.

Τους περίμενα καιρό. Και τους χαίρομαι, έστω κι αν ώρες-ώρες τσαλαβουτάνε στα ρηχά.

Έχουν ανέβει ήδη το πρώτο σκαλί.