Έγχρωμη TV ασπρόμαυρη ζωή

Πάει αρκετός καιρός που επέλεξα να μην βλέπω και πολύ τηλεόραση. Παρακολουθώ επιλεγμένες εκπομπές και ντοκιμαντέρ και πολύ σπάνια θα δω κάποιο σίριαλ . Παλιότερα ομολογώ ότι περνούσα πολλές ώρες μπροστά στο «χαζοκούτι» αλλά αυτό έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί. Ειδικά μετά την επέλαση των τούρκικων σίριαλ.

Η εύκολη φτηνή λύση από το εξωτερικό (παλιότερα αν θυμάστε είχαμε τα βραζιλιάνικα). Ειδικά τώρα που λεφτά δεν υπάρχουν η βιομηχανία του θεάματος προσφεύγει και αυτή στον εύκολο τρόπο. Δεν υποτιμώ τους ηθοποιούς ούτε τις παραγωγές που γίνονται στην γείτονα χώρα. Ίσα-ίσα που μια δυο φορές που έτυχε να δω κάποιο από αυτά-η γιαγιά μου βλέπετε είναι φανατική- διαπίστωσα ότι είναι πολύ πλούσιες παραγωγές και με πολύ καλούς ηθοποιούς. Ξαφνικά όμως άναψε ένα λαμπάκι μέσα στο κεφάλι μου. Άρχισα να αναρωτιέμαι αν τα πρότυπα που παρουσιάζονται από τα σίριαλ επηρεάζουν με κάποιον τρόπο την καθημερινή μας ζωή.

Πως λοιπόν επηρεάζει η ζωή του κάθε Μουράτ, Εζέλ, Γιάνγκου Δράκου, την ζωή της Δέσποινας, της Γεωργίας και του Κώστα Παπαδόπουλου; Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι δεν την επηρεάζει καθόλου και ότι όλα αυτά είναι ψέματα και ιστοριούλες που βλέπουμε για να περάσει η ώρα. Το υποσυνείδητο λέει άλλα όμως. Μια τακτική που χρησιμοποιείται συχνά από τους ανθρώπους της διαφήμισης είναι η παρουσίαση του ίδιου πράγματος πολλές φορές στον καταναλωτή έτσι ώστε να του κάνουν πλύση εγκεφάλου. Λέτε αυτό να μην ισχύει στα σίριαλ; Για να δούμε. Στην Ελλάδα βιώσαμε την φάση της «Λάμψης» που για μια δεκαετία είχε καθηλώσει μπροστά στην τηλεόραση εκατομμύρια κόσμο. Είδαμε οικογένειες με βίλες, ακριβά αυτοκίνητα, εξοχικά σπίτια, εξώγαμα, παράνομες σχέσεις, ίντριγκες και πάθη και όλα αυτά σε μεγάλες δόσεις. Ας δούμε λίγο όμως, σε ποιο κοινό απευθύνονται κυρίως αυτά τα σίριαλ;

Συνήθως, σύμφωνα με έρευνες πάντα, αυτά τα καθημερινά σίριαλ απευθύνονται σε γυναικείο κοινό πάνω των 40, μέσου μορφωτικού επιπέδου . Τα εύκολα «θύματα» δηλαδή. Θύματα γιατί; Γιατί η γυναίκες είμαστε περισσότερο καταναλωτικά όντα και επηρεαζόμαστε πολύ περισσότερο από τους άντρες όσων αφορά αυτά που μας πλασάρουν στις διαφημίσεις. Θα μου πείτε, μα καλά τα σίριαλ κάνουν διαφήμιση; Η απάντηση είναι ότι υποσυνείδητα φυσικά και ναι. Όταν βλέπεις κάποιον που έχει ακριβό αμάξι, γκόμενα, ακριβό σπίτι, εξοχικό, που φοράει μέσα στο σπίτι ακριβά ρούχα και κυκλοφορεί με τα παπούτσια και το βλέπεις συνέχεια και σε μεγάλες ποσότητες αναπόφευκτα κάποια στιγμή (ειδικά αν δεν είσαι και φωστήρας) θα αναρωτηθείς : Γιατί όχι και εγώ; Εκείνη την στιγμή ταυτίζεσαι με τον ήρωά σου. Γίνεστε ένα. Ζεις την ζωή του και θες να την ζεις όπως και αυτός. Χωρίς να σκέφτεσαι ότι όλο αυτό που βλέπεις είναι ένα παραμύθι καλά φτιαγμένο. Ζεις την εικονική πραγματικότητα που σιγά-σιγά γίνεται τρόπος ζωής. Μην σας φαίνονται τραβηγμένα αυτά που λέω. Είναι από την ζωή βγαλμένα και έχω και πολλά παραδείγματα. Ο άλλοτε φίλος μου ο Μ. είχε ταυτιστεί με τον Εζέλ και πίστευε ότι η ιστορία του ήρωα έχει πάρα πολλά κοινά στοιχεία με την ζωή του! Μέχρι και το ίδιο ντύσιμο άρχισε να κάνει. Και αν πιστεύετε ότι ήταν ο μοναδικός που αντιδρά έτσι πλανάστε πλάνην οικτράν.

Ίσως θα έχετε ακούσει την άποψη ότι οι ταινίες του Disney έχουν καταστρέψει την ζωή πολλών κοριτσιών- γυναικών. Το υποσυνείδητο πάλι είναι αυτό που χαλάει την δουλειά. Τι ταινίες ήταν αυτές; Ήταν παιδικές ταινίες όπου θριάμβευε το καλό και όπου πάντα η πρωταγωνίστρια, κατά 99% φτωχιά, έβρισκε το βασιλόπουλο των ονείρων της το οποίο την έσωζε από την φτώχια, την αγαπούσε παρά τις αντιδράσεις των δικών του και χάνονταν μαζί στο ηλιοβασίλεμα. Καθώς το έβλεπαν αυτό τα κοριτσάκια- και σε αυτά τα κοριτσάκια βάζω και εμένα μέσα- δεν μπορούσαν παρά στο μυαλό τους, υποσυνείδητα, να περιμένουν τον πρίγκιπα που θα τις σώσει από όλα τα δεινά του κόσμου και θα τις αγαπάει χωρίς όρια. Και αυτό γίνεται και στην πραγματικότητα. Όλες οι γυναίκες, άλλες λίγο και άλλες πολύ, έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι θα βρούμε τον πρίγκιπα του παραμυθιού ο οποίος φυσικά και δεν υπάρχει. Η ζημιά όμως έχει γίνει.

Τα σίριαλ που έχουν επιτυχία είναι αυτά που αγγίζουν το κοινό αίσθημα. Που αντικατοπτρίζουν μια ζωή που ο θεατής δεν την έχει ή που οι ήρωες, αν και είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας και έχουν τα ίδια προβλήματα , τα ξεπερνούν πολύ εύκολα και ζουν μια παραμυθένια ζωή. Δίνουν χρώμα στην πολλές φορές ασπρόμαυρη ζωή μας και επηρεάζουν το υποσυνείδητό μας. Το θέμα είναι πόσο ισχυρή προσωπικότητα είναι ο κάθε θεατής για να καταλάβει που τελειώνει το παραμύθι και που αρχίζει η αλήθεια. Και αν δεν με πιστεύετε για τα παραπάνω σας καλώ να περιμένετε να δείτε την εξέλιξη της γείτονος χώρας σε μερικά χρόνια και τον υπερκαταναλωτισμό που θα υπάρξει σε αυτήν μετά την μακροχρόνια προβολή όλων αυτών των σίριαλ με τις ακριβές βίλες και τα ακριβά αυτοκίνητα.

Απο την Δέσποινα Παρασύρη για το www.kathemera.gr