Η σύγχρονη φιλελεύθερη ιδεολογική τρομοκρατία

Αναδημοσίευση απο Red Notebook

Με καμιά έννοια δεν μπορεί να σταματήσει ο σχεδιασμός και η διαβούλευση για το μέλλον και το αίνιγμα του ανθρώπου να θεωρηθεί μια για πάντα λυμένο

Του Βασίλη Καλτσά

Εν μέσω οικονομικής κρίσης, δυσβάσταχτων φορολογικών μέτρων, εξανέμισης της οικονομικής ικμάδας του ελληνικού πληθυσμού, αύξησης της ανεργίας και κατάλυσης του κοινωνικού κράτους, οι θιασώτες του οικονομικού φιλελευθερισμού και της ισχύουσας τάξης πραγμάτων αναπτύσσουν μια επιχειρηματολογία, προκειμένου να στηρίξουν το οικονομικό - πολιτικό οικοδόμημα που καταρρέει ταχύτατα, με απώτερο σκοπό την εξασφάλιση των συμφερόντων τους και τη δυναμική οικονομική αφαίμαξη και ασέλγεια πάνω στο ετοιμόρροπο κρατικό κουφάρι. 

Κύριο όπλο στα χέρια της αστικής ελίτ για την καταδυνάστευση, την ψυχολογική εξόντωση και την πνευματική σύγχυση του ελληνικού λαού, ώστε να μην μπορεί να αντισταθεί και να ανορθώσει το ανάστημά του είναι η καλλιέργεια του φόβου. Με συνέπεια ψυχρού εκτελεστή καλλιεργούνται φοβικά σύνδρομά για το μέλλον, κοντινό και απώτερο. Ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, που θα συμπαρασύρει μαζί της και θα θάψει στα έγκατα της γης για πολλά χρόνια το όνειρο του νεοπλουτισμού, το όνειρο με το οποίο γαλουχήθηκαν οι τελευταίες γενιές από τα ίδια κέντρα εξουσίας, που σήμερα κόπτονται υποκριτικά για την ασυδοσία του ελληνικού λαού (χωρίς ίχνος αυτοκριτικής για το δικό τους μερίδιο ευθύνης), λειτουργεί καταλυτικά για την αποδυνάμωση της αντίστασης, τουλάχιστον μέχρι τώρα.

Ως εργαλείο στα χέρια της οικονομικό - πολιτικής ελίτ για την ιδεολογική κατίσχυση της έναντι των λαϊκών δυνάμεων λειτουργεί επίσης η κατηγορία της συλλογικής ευθύνης για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Διαφεύγει όμως από τους όψιμους θιασώτες του δικαίου και της νομιμότητας ότι τέτοιου είδους λογικές δεν μπορούν να σταθούν, διότι οι ευθύνες για οποιοδήποτε «έγκλημα» ποτέ δεν μπορούν να είναι γενικές και αόριστες. Το αντίθετο μάλιστα, είναι επιτακτική ανάγκη ο καταλογισμός των ευθυνών σε όσους τους αναλογούν, και αυτό είναι ένα βήμα προς την αξιοκρατία και τη δικαιοσύνη. Οι αοριστολογίες και γενικολογίες έχουν ως μοναδικό στόχο την καλλιέργεια σύγχυσης και αποπροσανατολισμού του λαού από την ουσία των πραγμάτων.

Όμως η σκόπιμη καλλιέργεια σύγχυσης έχει ως μοναδικό σκοπό τη διαφύλαξη του ισχύοντος οικονομικό – πολιτικού εποικοδομήματος. Για την ισχύουσα τάξη του λόγου και την εξουσιαστική λογική το σύστημα της οικονομίας της αγοράς παρουσιάζεται ως ευαγγέλιο, ως το τέλος (με την αρχαιοελληνική έννοια), ως η ολοκλήρωση δηλαδή της οικονομικής ανάπτυξης. Το σύστημα αυτό προπαγανδίζεται ως το πιο επιτυχημένο που κατάφερε να «νικήσει» το μεγάλο αντίπαλό του, δηλαδή τον κομμουνισμό, και δικαιώθηκε έτσι στην πράξη. Με την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ, το θέμα της οργάνωσης του κοινωνικού γίγνεσθαι, τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό τομέα, λύθηκε οριστικά και αμετάκλητα υπέρ της φιλελεύθερης δημοκρατίας. 

Πρόκειται για το «Τέλος της ιστορίας», όπως δήλωνε εμφαντικά και ο «ιδεολογικός» γκουρού του νεοφιλελευθερισμού Φ. Φουκουγιάμα στο πολυδιαφημισμένο ομώνυμο βιβλίο του. Ευθυγραμμισμένα με αυτή τη γραμμή σκέψης, τα ντόπια γεράκια του νεοφιλελευθερισμού διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους και ωρύονται κάθε φορά που τίθεται θέμα ανατροπής του ισχύοντος μοντέλου κοινωνικής οργάνωσης. 

Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια θεώρηση αν - ιστορική και χυδαία θετικιστική – εμπειρική. Το τέλος της ιστορίας που χαιρετίστηκε ως γόνιμη σκέψη είναι μια απάτη. Πολύ νωρίτερα από τον Φουκουγιάμα, άλλοι θεωρητικοί είχαν προλάβει να τελειώσουν την πολιτική αλλά και το ίδιο το υποκείμενο (τέλος της πολιτικής - τέλος του υποκειμένου). Διαψεύστηκαν όμως οικτρά από την ίδια την πραγματικότητα.

Η ιστορία δεν τελειώνει, ούτε μπορεί να τελειώσει σε καμία περίπτωση. Ο άνθρωπος από τη φύση του είναι ένα ον πολιτικό, εξοπλισμένο με δημιουργική φαντασία και δεν πρόκειται να πάψει να σκέφτεται, να κρίνει και να δημιουργεί, παρά τη συνεχή αποχαύνωση που καλλιεργείται, ειδικά μέσα στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης κοινωνίας. Μόνο εάν μετατραπεί σε ένα ον βιολογικό, χωρίς καμιά πνευματική – ψυχολογική ή οποιαδήποτε άλλη λειτουργία, τότε ίσως πάψει να ελπίζει, να σχεδιάζει και να προσδοκά στο μέλλον. 

Με καμιά έννοια δεν μπορεί να σταματήσει ο σχεδιασμός και η διαβούλευση για το μέλλον και το αίνιγμα του ανθρώπου να θεωρηθεί μια για πάντα λυμένο. Και ειδικά στη βάση ενός συστήματος χρησιμοθηρικού και ωφελιμιστικού, όπως είναι αυτό του φιλελευθερισμού, που προτάσσει ως αυτοσκοπό του το κέδρος και θέτει ως κεντρικό άξονα νοηματοδότησης του ανθρώπινου γίγνεσθαι την αξία του χρήματος. 

Μια τέτοια θεώρηση, μονόπλευρη και μονιστική, και κατά συνέπεια αντιφατική από τη φύση της, κατακρεουργεί βίαια την πραγματικότητα, αποσιωπώντας στυγνά σημαντικές παραμέτρους με σκοπό να προκύψει πάση θυσία το επιθυμητό συμπέρασμα. Αρκεί μόνο η αναφορά στα οικολογικά αδιέξοδα και πάνω από όλα στη συνεχιζόμενη και ταχύτατα άγρια φτωχοποίηση του μεγαλύτερου μέρους της ανθρωπότητας για να καταδείξει το εύρος της προπαγανδιστικής λειτουργίας αυτού του σύγχρονου σκοταδισμού, που φοράει το μανδύα της δήθεν ορθολογικότητας και του διαφωτισμού.

Το πρόταγμα της νεωτερικότητας για εξάλειψη της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων έχει πεταχτεί στις καλένδες του ιστορικού παρελθόντος. Καλλιεργώντας των ωχαδελφισμό του έτσι είναι τα πράγματα και τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, κάθε αλλαγή χαρακτηρίζεται αβίαστα και απερίσκεπτα ως ουτοπία για να «κερδίσει» τη ρετσινιά του ανεφάρμοστου και του ανέφικτου. 

Μέσα σ’ αυτό το ιδεολογικό πλαίσιο, η νομιμοποίηση της άρχουσας τάξης μπορεί να προκύψει μόνο από τον ακρωτηριασμό της πολιτικής και της δημοκρατίας, έτσι όπως αυτή λειτουργεί στο πλαίσιο της αστικής – τυπικής, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η οποία αποτελεί στην ουσία μια ελεγχόμενη εκ των άνω πολιτική διαδικασία. 

Είναι γι’ αυτό το λόγο που πρέπει να επιμείνουμε στην κριτική του πολιτικού συστήματος, το οποίο φιλτράρει, ελέγχει και τελικά αλλοιώνει τη λαϊκή βούληση αντί να την εκφράζει. Μέσα από την κριτική και τη διαύγαση του πολιτικού γίγνεσθαι μπορούν να προκύψουν γόνιμα συμπεράσματα, η συνειδητοποίηση των οποίων θα δώσει τη δυνατότητα αναδιοργάνωσης της κοινωνίας σε μια άλλη βάση και θα οδηγήσει σε πραγματική μεταρρύθμιση του συστήματος προς όφελος του λαού (σε αντίθεση με τις σημερινές δήθεν «μεταρρυθμίσεις»). 

Ο Βασίλης Καλτσάς είναι φιλόλογος